هوش های چند گانه گاردنر و تاثیر اسباب بازی در رشد آنها
تئوری هوشهای چندگانه نظریهای است آموزشی که اولین بار توسط هوارد گاردنر تنظیم و ارائه گردیدهاست. بر طبق این نظریه، دیدگاههای روانسنجی سنتی نسبت به هوش، بسیار محدود و ضعیف است. گاردنر نظریهاش را نخستین بار در کتاب «قابهای ذهنی: نظریه هوش چندگانه»، در سال ۱۹۸۳ ارائه کرد. به عقیده او همه انسانها دارای انواع مختلفی از هوش هستند. او در کتاب خود، هشت نوع مختلف هوش را معرفی نموده و احتمال دادهاست که نوع نهمی نیز به عنوان «هوش هستیگرا» وجود داشته باشد. طبق نظریه گاردنر، برای به دست آوردن تمام قابلیتها و استعدادهای یک فرد، نباید تنها به بررسی ضریب هوشی پرداخت بلکه انواع هوشهای دیگر او مثل هوش موسیقایی، هوش درون فردی، هوش تصویری-فضایی و هوش کلامی- زبانی نیز باید در نظر گرفته شود. در این مقاله قصد داریم معرفی همه هوش ها را در بازی بین ارائه دهیم و اسباب بازی های تقویت کننده هر هوش را معرفی کنیم.
1- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش میان فردی
نقاط قوت: ارتباط برقرار کردن و درک دیگران کسانی که هوش میان فردی بالایی دارند در تعامل با دیگران و درک آنها قوی هستند. این افراد در سنجش هیجانات، انگیزهها، تمایلات و منظور کسانی که دور و برشان هستند مهارت دارند.
ویژگی های هوش میان فردی: مهارت در برقراری ارتباط کلامی، مهارت در ارتباط غیرکلامی، نگاه کردن به موقعیتها از زوایای مختلف، ایجاد روابط مثبت با دیگران، مهارت در فرونشاندن اختلافها در داخل گروهها
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش میان فردی:
2- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش منطقی و ریاضی
نقاط قوت: تحلیل مسائل و عملیات ریاضی کسانی که هوش منطقی- ریاضی بالایی دارند در استدلال، شناسایی الگوها و تحلیل منطقی مسائل قوی هستند. این افراد به تفکر دربارهٔ مفهوم اعداد، روابط و الگوها علاقهمندند.
ویژگی های هوش منطقی و ریاضی: مهارت زیاد در حل مسئله، لذت بردن از تفکر دربارهٔ ایدههای انتزاعی، علاقهمندی به انجام آزمایشهای علمی، مهارت در انجام محاسبات پیچیده
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش منطقی و ریاضی:
3- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش اندامی و فیزیکی
نقاط قوت: تحرک فیزیکی، کنترل حرکات کسانی که هوش اندامی- جنبشی بالایی دارند در حرکتهای بدنی، انجام عملیات و کنترل فیزیکی قوی هستند. این افراد در هماهنگ سازی چشم و دست مهارت دارند و افراد چالاک و تردستی هستند.
ویژگی های هوش اندامی و فیزیکی: مهارت در ورزش و رقص، لذت بردن از ساختن چیزها با دست، هماهنگی فیزیکی عالی، به خاطر سپردن چیزها از طریق انجام دادن آنها، به جای گوش کردن یا دیدن
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش اندامی و فیزیکی:
4- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش درون فردی
نقاط قوت: درون نگری و خودآزمایی کسانی که هوش درون فردی بالایی دارند، آگاهی خوبی از وضعیت هیجانی، احساسات و انگیزههای خود دارند. این افراد از خودآزمایی، تخیل روزانه، کندوکاو کردن روابط خود با دیگران و برآورد توانائیهای فردی خود لذت میبرند.
ویژگی های هوش درون فردی: مهارت در تحلیل نقاط قوت و ضعف خود،لذت بردن از تجزیه و تحلیل نظریهها و ایدهها، خودآگاهی زیاد، داشتن درک روشن از ریشه انگیزهها و احساسات خود
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش درون فردی:
5- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش هستی گرا
افرادی که دارای این هوش هستند، تمایل به طرح و جست و جوی پاسخ به پرسش های بزرگ و بنیادین، درباره وجود خود و هستی دارند و هم چنین توانایی و قابلیتی خاص در درک دیگران و جهان اطراف و رعایت قوانین اخلاقی و ارزش های اجتماعی در جامعه دارند.، این افراد نگاه عمیق تری به زندگی دارند، مجذوب سوالات زندگی، مرگ و جهان پس از مرگ می شوند؛ می توانند ماورای احساسات و پدیده ها را توضیح دهند. تمایل دارند در عالم معنا باشند. این افراد دارای تصوری عمیق از زندگی و یا سوالات بزرگتری درباره هستی انسان مانند زندگی و چرا متولد می شویم، چرا میمیریم و یا ما چطور اینجا هستیم مطرح می کنند.
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش هستی گرا:
6- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش تصویری – فضایی
نقاط قوت: قدرت تشخیص تصویری و فضایی کسانی که هوش تصویری-فضایی بالایی دارند در تجسّم چیزها قوی هستند. این افراد معمولاً جهتیابی خوبی دارند و با نقشهها، نمودارها، عکسها و تصاویر ویدئویی مشکلی ندارند. در مجسمهسازی موفق هستند.
ویژگی های هوش تصویری – فضایی: لذت بردن از خواندن و نوشتن، مهارت در درست کردن پازل، مهارت در تفسیر عکس، گراف و نمودار، لذت بردن از رسم، نقاشی و هنرهای تجسمی، تشخیص راحت الگوها
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش تصویری – فضایی:
7- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش طبیعت گرا
نقاط قوت: یافتن الگوها و روابطی که با طبیعت وجود دارد هوش طبیعتگرا آخرین نوع هوشی است که گاردنر درنظریه خود به انواع قبلی افزوده و با مقاومت و مخالفت بیشتری نسبت به بقیه روبرو گردیدهاست. به گفته گاردنر، کسانی که دارای هوش طبیعتگرای بالایی هستند، سازگاری بیشتری با طبیعت دارند و معمولاً به پرورش، کشف محیط و یادگیری دربارهٔ موجودات علاقهمندند. این افراد به سرعت از جزئیترین تغییرات در محیطشان آگاه میشوند.
ویژگی های هوش طبیعت گرا: علاقهمند به موضوعاتی از قبیل گیاهشناسی، زیستشناسی و جانورشناسی، مهارت در ردهبندی و فهرست بندی اطلاعات، لذت بردن از باغبانی، کشف طبیعت، پیادهروی و چادر زدن در طبیعت، بیعلاقگی به یادگیری موضوعات بیارتباط با طبیعتدر فرونشاندن اختلافها در داخل گروهها
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش طبیعت گرا:
8- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش کلامی-زبانی
نقاط قوت: کلمات، زبان و نویسندگی کسانی که هوش کلامی- زبانی بالایی دارند به خوبی میتوانند از کلمات، به هنگام نوشتن و حرف زدن، استفاده کنند. این افراد غالباً در نوشتن داستان، به خاطر سپردن اطلاعات و خواندن مهارت دارند
ویژگیهای هوش کلامی- زبانی:مهارت در به یادآوردن اطلاعات نوشته یا گفته شده، لذت بردن از خواندن و نوشتن، مهارت در مباحثه یا صحبتهای متقاعد کننده، توانائی در توضیح دادن مسائل، استفاده از شوخطبعی به هنگام بیان داستانها
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش کلامی-زبانی:
9- تاثیر اسباب بازی در ارتقای هوش موسیقیایی
نقاط قوت: ریتم و موسیقی کسانی که هوش موسیقایی بالایی دارند در فکر کردن به الگوها، ریتمها و صداها قوی هستند. این افراد از موسیقی لذت میبرند و معمولاً در نواختن سازهای موسیقی و آهنگسازی مهارت دارند.
ویژگی های هوش موسیقیایی: لذت بردن از آوازخوانی و نواختن سازهای موسیقی، تشخیص آسان الگوها و نتهای موسیقی، توانایی به خاطر سپردن آهنگها و ملودیها، درک عمیق از ساختار، ریتم و نتهای موسیقی، به صداها بسیار حساس هستند از این رو صداها بر روی سیستم عصبی و روانی آنها نقش بسیار تعیینکننده ای دارند.
اسباب بازی های مناسب برای ارتقای هوش موسیقیایی: